Sto Światów

Praca projektowa

W Setce dzieci odkrywają i doświadczają świata na sto sposobów, a z góry narzucony program zastąpiony jest serią projektów badawczych. Projekt pojmowany jest tutaj jako zbiór aktywności powiązanych ze sobą przez wybrany temat bądź sposób działania.

Tematy projektów pochodzą od dzieci, są przez nie inspirowane lub zapoczątkowywane oraz realizowane, często ze wsparciem opiekuna. Opiekun w projekcie podąża za zainteresowaniami i ścieżkami dzieci, proponując (ale nie narzucając) inspiracje i prowokacje (np. poprzez aranżację przestrzeni, dostępność do różnorodnych materiałów i źródeł). Projekt może być indywidualny lub grupowy, może przyjąć formę mikro lub makro, trwać godzinę, kilka dni albo wiele miesięcy. Dzieci podejmują decyzję o udziale i czasie trwania inicjatywy i w pewnym stopniu biorą odpowiedzialność za własny rozwój w niej. Ważnym elementem każdego projektu jest postrzeganie dziecka jako kompetentnego i zdolnego, zaufanie i akceptowanie jego możliwości decydowania o swoich działaniach w realizacji projektu, a przy tym umożliwienie mu dołączenia bądź odłączenia od projektu wtedy, kiedy jest na to gotowe (kiedy ma chęci, możliwości, zasoby, pamiętając, że zainteresowanie dziecka w domu może, ale nie musi przełożyć się na zaangażowanie w tę samą aktywność w przedszkolu w danym czasie).

Praca nad projektem jest wielowymiarowa i wielokierunkowa, łączy różnorodne aktywności, odbywa się w różnych przestrzeniach i kategoriach (to poszukiwanie artystyczne, wizualne, dźwiękowe, smakowe, zapachowe, dotykowe, techniczne, technologiczne, naukowe, matematyczne, językowe, czytelnicze, ruchowe, przyrodnicze, społeczne). W projekcie dziecko ma szansę próbować nowych aktywności, sprawdzić, jakie działania są dla niego łatwe, a jakie sprawiają trudność, co wzbudza jego zainteresowanie, odkryć nowe aspekty znanych już zagadnień, czynności, zajęć; dla opiekuna jest to zaś okazja do lepszego poznania dziecka i obserwacji jak funkcjonuje w różnych kontekstach przedszkolnych. Wielość czynności dostępnych dla dziecka w projekcie pozwala na nieustający, wszechstronny rozwój fizyczny, poznawczy i emocjonalno-społeczny oraz na wielozmysłowe doświadczanie świata.

W projekcie dziecko staje się bohaterem własnej ścieżki edukacyjnej, staje się poszukiwaczem, eksploratorem. Jest badaczem i odkrywcą. Dziecko samo, współdziałając z kolegami i koleżankami z grupy, a czasami ze wsparciem przewodnika stawia pytania, formułuje tezy i hipotezy, podejmuje próby odpowiedzi na nie zarówno poprzez szukanie w wybranych przez siebie źródłach (np. sprawdzanie informacji w książkach, czerpanie z wiedzy innych osób), jak i przez samodzielne doświadczanie. Dzięki pracy projektowej dziecko ma okazję do zgłębienia danego tematu z wielu perspektyw i poznania go w szerokim kontekście. W procesie tym stopniowo nabiera zdolność do dostrzegania i rozumienia złożoności oraz zależności pomiędzy zdarzeniami czy zjawiskami, a w efekcie rozwija myślenie przyczynowo-skutkowe.

Poprzez nieograniczone pośpiechem, projektowe podejmowanie prób poznania dziecko nabywa i poszerza również kompetencje myślenia logicznego, kreatywnego, krytycznego (m.in. zdolność i otwartość do zadawania pytań, weryfikacji źródła i odpowiedzi, rozróżnienia faktu od fikcji), współdziałania, rozwiązywania problemów, podejmowania ryzyka, wytrwałości w dążeniu do celu. Empiryczne podejście w edukacji wzmacnia w dziecku motywację wewnętrzną, zaangażowanie we własny rozwój, pewność siebie i poczucie sprawstwa, wspiera nieustannie rozwijanie chęci i umiejętności uczenia się.

Proces bycia w projekcie to jednocześnie ogromne źródło radości i entuzjazmu. Jest naturalny, niewymuszony, niejednokrotnie zaskakujący, wzruszający, emocjonujący. W projekcie każda przeszkoda stwarza możliwość rozwoju – trudność nie jest poddawana ocenie, za to staje się punktem wyjścia do dalszych badań, co często prowadzi do niesamowitych odkryć i momentów „aha!”.

Nierozłączną częścią działania projektowego jest dokumentacja (w formie zdjęć, nagrań, opisów, cytatów), dzięki której osoby zaangażowane w projekt oraz jego obserwatorzy mogą na nowo przeżywać i odkrywać różne zagadnienia pracy – zarówno te dotyczące procesu (przywoływanie zaskakujących momentów i odkryć, sposobów współpracy, wykorzystanych technik, pomysły na to, co można zrobić w całkiem inny sposób bądź udoskonalić, a co powtórzyć w czasie kolejnych projektów), jak i tematu.

Sto Światów Przedszkole Szkoła